ΧΡΙΣΤΙΑΝΟ ΖΗΤΩ
ΟΤΑΝ ΠΑΥΣΟΥΝ ΟΙ ΙΕΡΕΙΣ ΝΑ ΖΟΥΝ ΩΣ ΑΓΓΕΛΟΙ ΚΥΡΙΟΥ ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΩΡΟΣ ΚΑΙ ΖΟΥΝ ΩΣ ΑΝΘΡΩΠΟΙ, ΤΟΤΕ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΘΑ ΖΟΥΝ ΩΣ ΚΤΗΝΗ (Αγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλος)
Ἀποσπασμα ὁμιλίας μὲ θέμα· ΟΙ ΨΕΥΤΟΧΡΙΣΤΙΑΝΟΙ
Θέλω νὰ διαβάσετε μιὰ ὁμιλία τοῦ Ηλία Μηνιάτη, τὴν πρώτην (Α´) Κυριακὴ τῶν Νηστειῶν. Πώωω, τί λέγει ἐκεῖ πέρα! Κι αὐτὸς λυπημένος πολὺ γιὰ τὴν ἀθλίαν κατάστασιν τῆς ᾿Εκκλησίας τοῦ γένους μας, παίρνει καὶ κόσκινο καὶ κοσκινίζει.
Θὰ μιμηθῶ, λέει, τὸν Διογένη! ῞Οπως ὁ Διογένης, μέσ᾿ στὸ μεσημέρι πῆρε φανάρι καὶ γύριζε στοὺς δρόμους τῆς ᾿Αθήνας καὶ ἔψαχνε·
—Τί ζητᾷς; Τί ἔχασες; Τί θέλεις μὲ τὸ φανάρι; τὸν ρωτοῦσαν, ὁ ἥλιος φωτίζει τὴ γῆ…
—῎Ανθρωπον ζητῶ!… ῎Ω, πόσο ὡραῖος εἶνε ὁ ἄνθρωπος, ὅταν ἄνθρωπος εἶνε…
—῎Ανθρωπο ζητῶ!… ῎Ελεγε μεγάλο λόγο, φιλοσοφικό.
—Μέσ᾿ στὴν κοινωνία, τὴ διεφθαρμένη κοινωνία, λέει ὁ Μηνιάτης, ἐγω ὡς ὁ Διογένης δὲ᾿ θὰ κρατήσω φανάρι… ῎Εχω ἄλλο φανάρι· καὶ τὸ φανάρι μου εἶνε τὸ Εὐαγγέλιο.
Παίρνω λοιπὸν τὸ Εὐαγγέλιο καὶ κατεβαίνω μέσ᾿ στὴν κοινωνία…
Καὶ πηγαίνω στὰ σπίτια, καὶ δὲ᾿ βλέπω καὶ ἴχνος εὐσεβείας.
Πηγαίνω στὰ σχολεῖα, καὶ δὲ᾿ βλέπω ἐκεῖ φλογεροὺς διδασκάλους.
Πηγαίνω εἰς τὰ δικαστήρια, καὶ βλέπω ἐκεῖ ψευδομάρτυρας —ὁ ἕνας τοῦ ἄλλου—.
Πηγαίνω εἰς τὴν ἀγορά καὶ βλέπω, ὅτι κλέβει ὁ ἕνας τὸν ἄλλο. Καὶ πηγαίνω παντοῦ…
Πηγαίνω και στὰ σπίτια τὰ μεγάλα, τὰ πλούσια, καὶ ἴχνος εὐσεβείας δὲν ὑπάρχει·
Πάω στὶς καλύβες, κ᾿ ἐκεῖ δὲ᾿ βλέπω τίποτα… ῎Ω, ποῦ νὰ βρῶ Χριστιανό; Χριστιανὸ ζητῶ!… Χριστιανὸ ζητῶ!…
Τέλος, λέει, θὰ πάω κάπου, ποὺ θέλω νὰ ἐλπίζω, ὅτι θὰ βρῶ Χριστιανούς…
Καὶ τολμάει, λοιπόν, ὁ Μηνιάτης καὶ προχωράει… Καὶ προχωράει καὶ προχωράει… γιὰ νὰ πάει στὴν ἐκκλησία. ῍Ας πάω, λέει στὸ κήρυγμά του, στὴν ἐκκλησία…για νὰ βρῶ ἕναν ἅγιο.
Μπαίνω μέσα στὴν ἐκκλησία καὶ ψάχνω μεταξὺ τῶν ἱερέων καὶ ἀρχιερέων νὰ βρῶ ἕναν ἅγιο, ἕναν θαυματουργό, ἕναν πατέρα τῆς ᾿Εκκλησίας… Τίποτε ἀπ᾿ αὐτά δὲν ὑπάρχει…Ἀκούστε τί λέγει· – Εὐτυχῶς δὲ᾿ ζεῖ σήμερα· θὰ τὸν καθαιροῦσαν οι ἁγιοι ἀρχιερεῖς!…
Προσπαθῶ νὰ βρῶ ἕναν ἅγιον, ἕναν ἀσκητήν, ἕναν διδάσκαλο, ἕναν φωστῆρα τῆς ᾿Εκκλησίας καὶ δὲν βρίσκω!
Βλέπω στὴν φυλαργυρία, ᾿Ιοῦδες καὶ Ἰουδαίους… Βλέπω εἰς τὴν ἀμάθειαν, ζῷα… Βλέπω εἰς τὴν πονηρίαν δαίμονες… Καυστικωτάτη γλῶσσα χρησιμοποιεῖ ὁ Ἡλ. Μηνιάτης…
Θυμοῦμαι, μιὰ μέρα εἶχα δημοσιεύσει στοὺς «Τρεῖς ῾Ιεράρχες» αὐτὸ τὸν λόγο.
Καὶ ἕνας ἀρχιφύλακας μὲ συνάντησε στὸ δρόμο καὶ μὲ εἶπε: Μὲ σκανδάλισες στὴν ἀρχή, Νὰ γράφῃς τέτοια λόγια, γιὰ τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ τοὺς ἱερεῖς. ᾿Αλλὰ μετά ποὺ διάβασα τὸν Μηνιάτη ἄλλαξα γνώμη.
Αὐτὸς εἶνε ὁ ἔλεγχος ποὺ κάνω… ᾿Απέθανε νεαρός, σὲ ἡλικία 45 ἐτῶν ὁ Ἡλίας Μηνιάτης, τὸ φωτεινὸ αὐτὸ ἄστρο, ἡ δόξα τῆς Κεφαλονιᾶς καὶ τῆς ῾Ελλάδος, ὡς ἐπίσκοπος Αἰγιαλείας. ᾿Απέθανε τὸ 1714.
—Σᾶς παρακαλῶ πολύ… Μνήμη ἔχετε… Θυμᾶστε τὸ ἔτος αὐτὸ – τί σημασία ἔχει γιὰ ᾿μᾶς; ῍Αν δὲν τὸ πῆτε, θὰ κατεβῶ ἀπ᾿ τὸν ἄμβωνα καὶ θὰ σταματήσω τὸ κήρυγμα. ῍Αν μοῦ τὸ πῆτε, θὰ συνεχίσω. Μπρὸς μπρός… Κουράγιο κουράγιο!…
— Γεννηθηκε ὁ ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός! —Μπράβο μπράβο μπράβο… Εὐτυχῶς, μοῦ τὸ εἴπατε…
Βλέπεις λοιπόν, τὴ σοφία τοῦ Θεοῦ; Τὴν ὥρα ποὺ ἔσβηνε τὸ ἕνα ἄστρο, νέο ἄστρο ἀνέτειλε στὸν κόσμο. Μὴ ἀπελπίζεσθε!… Σβήνουν τὰ ἄστρα… Νέα ἄστρα θ᾿ ἀνατείλουν!… Πίστις μας εἶνε αὐτή, ἀκράδαντος στὸ Θεό…
῾Ο Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλὸς ἔκανε ἔρευνα καὶ τί εἶπε; Πὼωω πώ… Σκληρότερα λόγια ἀπὸ τὸν ᾿Ηλία τὸ Μηνιάτη. Τί εἶπε;
Ἦτανε κάποτε ἐποχή, ποὺ οἱ ἱερεῖς τοῦ ῾Υψίστου φαινότανε σὰν ἄγγελοι… «῎Αγγελοι Κυρίου Παντοκράτορος…». ᾿
Αλλὰ δυστυχῶς διεφθάρησαν ἀπὸ τὴ φιλοδοξία, ἀπὸ τὴ φιλαργυρία, ἀπὸ τὴ φιληδονία, ἀπὸ τὰ ἀνθρώπινα πάθη, -λέγει προφητεία, προφητεύει-
– Κάποτε, λέει, οἱ ἱερεῖς ζούσανε ὡς ἄγγελοι, κ᾿ οἱ ἄνθρωποι ζούσανε ὡς ἄνθρωποι. ῞Οταν αὐτοὶ παύσουν νὰ ζοῦν ὡς ἄγγελοι, καὶ νὰ ζοῦνε ὡς ἄνθρωποι, τότε οἱ λαϊκοὶ θὰ ζοῦν ὡς κτήνη!… Αὐτὰ εἶπε… ῎Επαυσαν τὰ αἰώνια πρότυπα τῆς ἀρετῆς.
Νά ᾿ρθουμε στὰ χρόνια μας; Θὰ ἤτανε πολὺ σκληρό. ῎Επρεπε νὰ εἶνε στὴ θέσι μου ἕνας ᾿Ηλίας Μηνιάτης, ἢ ἕνας Κοσμᾶς Αἰτωλός, ἢ μιὰ μεγάλη προσωπικότητα νὰ κάνῃ τὸν ἔλεγχο τῆς σημερινῆς κοινωνίας, που εἶναι χειρότερη. Τί νὰ εἴπωμεν; ῞Ο,τι καὶ νὰ εἴπωμε, εἶνε κατώτερο τῆς πραγματικότητος….
