"Στην εποχή της βιομετρικής παρακολούθησης, δεν υπάρχει μέρος για να κρυφτεί κάποιος. Η ενοχοποίηση μπορεί να γίνει ακόμα και από αυτοπορτρέτα."
Από το 2008 έως το 2010, όπως αποκάλυψε ο Έντουαρντ Σνόουντεν, η αμερικανική Εθνική Υπηρεσία Ασφαλείας (NSA) συνεργάστηκε με το Αρχηγείο Επικοινωνιών της βρετανικής κυβέρνησης για να παρέμβει σε φωτογραφικά στοιχεία πάνω από 1,8 εκατομμυρίων χρηστών του Yahoo. Οι οργανισμοί αυτοί ανέλυαν φωτογραφίες που κατέβαζαν από διαδικτυακές κάμερες και τις σάρωναν για να εντοπίσουν γνωστούς τρομοκράτες που θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν την υπηρεσία για να επικοινωνούν, ταιριάζοντας πρόσωπα από τα βίντεο με τους υπόπτους, με τη βοήθεια μιας νέας τεχνολογίας που ονομάζεται αναγνώριση προσώπου.
Το αποτέλεσμα ήταν καθαρά καφκικό, με αθώους ανθρώπους να πιάνονται στα δίχτυα της παρακολούθησης. Στην πραγματικότητα, στην προσπάθειά του να βρει πρόσωπα, το πρόγραμμα Οπτικών Νεύρων του Πενταγώνου κατέγραψε διαδικτυακό σεξ από τους στόχους οι οποίοι είχαν άγνοια -μάλιστα πάνω από το 11 τοις εκατό του υλικού που συνέλεξε το πρόγραμμα ήταν «ανεπιθύμητο γυμνό», ενώ προειδοποίησαν τους εργαζόμενους να μην έχουν πρόσβαση σε αυτό, σύμφωνα με τα έγγραφα. Και αυτό είναι μόνο η αρχή για το τι μπορεί να σημαίνει για εμάς η τεχνολογία αναγνώρισης.
Κατά την τελευταία δεκαετία, η αναγνώριση προσώπου έχει γίνει μια ταχέως αναπτυσσόμενη εμπορική βιομηχανία, που έχει περάσει από τα κυβερνητικά προγράμματα στην καθημερινή ζωή. Η τεχνολογία θεωρείται ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την ασφαλή επιβεβαίωση ταυτότητας, με την οικονομική υποστήριξη μιας νέας ισχυρής εταιρείας στην Ουάσινγκτον, της Secure Ταυτότητα & Βιομετρικά σύνδεσης (SIBA).
Για κάποιους, η αναγνώριση προσώπου ακούγεται καλοήθης, ακόμη και βολική. Περπατάς στο διεθνές σημείο ελέγχου σε ένα γερμανικό αεροδρόμιο, κοιτάζεις επάνω σε μια φωτογραφική μηχανή και πας στη χώρα χωρίς καν να χρειαστεί να βγάλεις διαβατήριο - η φωτογραφία σου είναι στο αρχείο, η κάμερα ξέρει ποιος είσαι. Περιπλανιέσαι σε ένα κατάστημα και σε υποδέχονται με εξατομικευμένες προτάσεις: το δίκτυο του καταστήματος έχει αρχείο με το αγόρασες τελευταία φορά. Το Facebook χρησιμοποιεί ήδη την αναγνώριση προσώπου για να προτείνει ποιους φίλους να επισημάνετε στις φωτογραφίες σας.
Για κάποιους, η αναγνώριση προσώπου ακούγεται καλοήθης, ακόμη και βολική. Περπατάς στο διεθνές σημείο ελέγχου σε ένα γερμανικό αεροδρόμιο, κοιτάζεις επάνω σε μια φωτογραφική μηχανή και πας στη χώρα χωρίς καν να χρειαστεί να βγάλεις διαβατήριο - η φωτογραφία σου είναι στο αρχείο, η κάμερα ξέρει ποιος είσαι. Περιπλανιέσαι σε ένα κατάστημα και σε υποδέχονται με εξατομικευμένες προτάσεις: το δίκτυο του καταστήματος έχει αρχείο με το αγόρασες τελευταία φορά. Το Facebook χρησιμοποιεί ήδη την αναγνώριση προσώπου για να προτείνει ποιους φίλους να επισημάνετε στις φωτογραφίες σας.
Η τεχνολογία όμως έχει και μια σκοτεινή πλευρά. Η κυβέρνηση των ΗΠΑ βρίσκεται στη διαδικασία δημιουργία τους μεγαλύτερου αρχείο του κόσμου με δεδομένα αναγνώρισης προσώπου, με στόχο να αναγνωρίζει κάθε πρόσωπο που έρχεται στην χώρα. Η δημιουργία μιας τέτοιας βάσης δεδομένων θα σήμαινε ότι ο καθένας θα μπορούσε να εντοπιστεί οπουδήποτε εμφανίζεται το πρόσωπό του, είτε πρόκειται σε έναν δρόμο ή σε ένα εμπορικό κέντρο.
Δεν είναι και τόσο τέλειο
Το σύστημα αναγνώρισης προσώπου έχει δύο συνιστώσες? έναν αλγόριθμο και μια βάση δεδομένων. Ο αλγόριθμος είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή που παίρνει μια εικόνα ενός προσώπου και την αποδομεί σε μια σειρά χαρακτηριστικών και αναλογικών προτύπων, όπως η απόσταση μεταξύ των ματιών για παράδειγμα. Αυτή η διαδικασία της μετατροπής μοναδικών βιολογικών χαρακτηριστικών σε μετρήσιμα στοιχεία είναι γνωστή ως βιομετρική.
Το σύστημα αναγνώρισης προσώπου έχει δύο συνιστώσες? έναν αλγόριθμο και μια βάση δεδομένων. Ο αλγόριθμος είναι ένα πρόγραμμα υπολογιστή που παίρνει μια εικόνα ενός προσώπου και την αποδομεί σε μια σειρά χαρακτηριστικών και αναλογικών προτύπων, όπως η απόσταση μεταξύ των ματιών για παράδειγμα. Αυτή η διαδικασία της μετατροπής μοναδικών βιολογικών χαρακτηριστικών σε μετρήσιμα στοιχεία είναι γνωστή ως βιομετρική.
Μαζί, τα σημεία από τα δεδομένα του προσώπου δημιουργούν ένα «αποτύπωμα προσώπου» που, όπως και ένα δακτυλικό αποτύπωμα, είναι μοναδικό σε κάθε άτομο. Μερικά πρόσωπα περιγράφονται ως ανοιχτά βιβλία: με μια ματιά, ένα άτομο μπορεί να «διαβαστεί». Η τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου κάνει αυτή την παρομοίωση κυριολεκτική. «Μπορούμε να προεκτείνουν αρκετά στοιχεία από το μάτι και την περιοχή της μύτης, από αυτί σε αυτί, για να οικοδομήσουμε ένα δημογραφικό προφίλ», συμπεριλαμβανομένης της ηλικίας ενός ατόμου, του φύλου και της εθνικότητά του, λέει ο Κέβιν Χάσκινς, διευθυντής επιχειρηματικής ανάπτυξης της εταιρείας αναγνώρισης προσώπου Cognitec.
Τα αποτυπώματα προσώπου συλλέγονται σε βάσεις δεδομένων και ένα πρόγραμμα υπολογιστή συγκρίνει μια νέα εικόνα ή ένα κομμάτι του βίντεο με τη βάση δεδομένων. Η Cognitec μπορεί να υπερηφανεύεται για ένα ποσοστό ακρίβειας 98,75 τοις εκατό, μια αύξηση άνω του 20 τοις εκατό κατά την τελευταία δεκαετία. Το Facebook πρόσφατα πέτυχε 97,25 τοις εκατό ακρίβεια μετά την απόκτηση βιομετρικών στοιχείων της εταιρείας Face.com το 2012.
Τα αποτυπώματα προσώπου συλλέγονται σε βάσεις δεδομένων και ένα πρόγραμμα υπολογιστή συγκρίνει μια νέα εικόνα ή ένα κομμάτι του βίντεο με τη βάση δεδομένων. Η Cognitec μπορεί να υπερηφανεύεται για ένα ποσοστό ακρίβειας 98,75 τοις εκατό, μια αύξηση άνω του 20 τοις εκατό κατά την τελευταία δεκαετία. Το Facebook πρόσφατα πέτυχε 97,25 τοις εκατό ακρίβεια μετά την απόκτηση βιομετρικών στοιχείων της εταιρείας Face.com το 2012.
Εικόνες με τον φωτισμό και τις γωνίες των προσώπων πρέπει να ελέγχονται αυστηρά ώστε να δημιουργηθεί ένα ζωτικό αποτυπώματα προσώπου. Η διαδικασία ονομάζεται «εγγραφή» (εγγραφή), ένας μάλλον οργουελικός όρος για την κατασκευή μιας εκτύπωσης και την είσοδο ενός ατόμου σε μια βάση δεδομένων αναγνώρισης προσώπου. Το πώς η αναγνώριση προσώπου χρησιμοποιείται ήδη παραπέμπει στο πόσο θα μπορούσε να επεκταθεί. Χρησιμοποιείται σε στρατιωτικές βάσεις για να ελέγχουν ποιος έχει πρόσβαση σε απαγορευμένες περιοχές. Στο Ιράκ και το Αφγανιστάν είχε χρησιμοποιηθεί για να ελέγξει τις εικόνες των κρατουμένων έναντι των καταζητούμενων της Αλ- Κάιντα. Το αστυνομικό τμήμα Σιάτλ εφαρμόζει ήδη την τεχνολογία για τον εντοπισμό υπόπτων σε βίντεο.
Η παρουσία της τεχνολογίας είναι λεπτή και όσο ενσωματώνεται σε συσκευές που χρησιμοποιούμε ήδη, θα είναι εύκολο να παραβλεφθεί. Το πιο δυστοπικό παράδειγμα θα μπορούσε να είναι η ταμπέλα, μια νεοσύστατη εταιρεία που ξεκίνησε το Φεβρουάριο και υπόσχεται να ενσωματώσει την αναγνώρισης προσώπου σε υπολογιστές που φοριούνται, όπως τα Google Glass. Το λογισμικό θα σας επιτρέπει να κοιτάζετε σε ένα γεμάτο μπαρ και να εντοπίζετε τον ανώνυμο όμορφο που έχετε βάλει στο μάτι. Η αμφιλεγόμενη εταιρεία καυχιέται επίσης ότι το προϊόν της μπορεί να εντοπίσει τους δράστες σεξουαλικών εγκλημάτων.
Η παρουσία της τεχνολογίας είναι λεπτή και όσο ενσωματώνεται σε συσκευές που χρησιμοποιούμε ήδη, θα είναι εύκολο να παραβλεφθεί. Το πιο δυστοπικό παράδειγμα θα μπορούσε να είναι η ταμπέλα, μια νεοσύστατη εταιρεία που ξεκίνησε το Φεβρουάριο και υπόσχεται να ενσωματώσει την αναγνώρισης προσώπου σε υπολογιστές που φοριούνται, όπως τα Google Glass. Το λογισμικό θα σας επιτρέπει να κοιτάζετε σε ένα γεμάτο μπαρ και να εντοπίζετε τον ανώνυμο όμορφο που έχετε βάλει στο μάτι. Η αμφιλεγόμενη εταιρεία καυχιέται επίσης ότι το προϊόν της μπορεί να εντοπίσει τους δράστες σεξουαλικών εγκλημάτων.
Αναπόφευκτο δίκτυο ασφάλειας
Με την αδειοδότηση της τεχνολογίας τους σε όλους, από το στρατό ως τις νεοσύστατες εταιρείες του Διαδικτύου, εταιρείες όπως η Cognitec και η Animetrics εντάσσονται σε έναν παγκόσμιο κλάδο βιομετρικών στοιχείων που θα αναπτυχθεί στα 20 δισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το 2020, σύμφωνα με την Janice Kephart, ιδρύτρια της SIBA. Με χρηματοδότηση από έναν συνασπισμό επιχειρήσεων αναγνώρισης προσώπου, η SIBA ξεκίνησε το Φεβρουάριο του 2014 για να «εκπαιδεύσει τους λαούς σχετικά με την πραγματικότητα της βιομετρίας, γεφυρώνοντας το χάσμα μεταξύ της Ουάσιγκτον και της βιομηχανίας», λέει η Kephart, η οποία στο παρελθόν εργάστηκε ως σύμβουλος στην Επιτροπή για την 11 το η Σεπτεμβρίου. την 11/9. «Το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας δεν έχει κάνει τίποτα για το θέμα αυτό εδώ και 16 χρόνια. Η Αμερική είναι πολύ πίσω από τον υπόλοιπο κόσμο ». Η Kephart πιστεύει ότι η βιομετρική τεχνολογία θα μπορούσε να είχε αποτρέψει τις επιθέσεις της 11 ης Σεπτεμβρίου ΚΑΙ τις διαρροές του Σνόουντεν.
Με τον εντοπισμό των ατόμων, η τεχνολογία μπορεί να αποτρέψει τους ανθρώπους από το να βρίσκονται κάπου όπου δεν θα έπρεπε. Ωστόσο, η αφθονία των βιομετρικών στοιχείων δημιουργεί ένα αναπόφευκτο δίχτυ ασφαλείας με λίγη προστασία της ιδιωτικής ζωής και δυνατότητες για σοβαρά λάθη με ολέθριες συνέπειες. Ένα σφάλμα στο σύστημα αναγνώρισης προσώπου θα μπορούσε να προκαλέσει την απόλυτη κλοπή ταυτότητας. Κάποιοι στην κυβέρνηση εκφράζουν την ανησυχία τους για το ενδεχόμενο κατάχρησης.
Αδύνατη πλέον η ανωνυμία
Πώς θα ήταν ένας κόσμος με πλήρη βιομετρική παρακολούθηση? «Εάν οι κάμερες που συνδέονται με βάσεις δεδομένων μπορούν να κάνουν αναγνώριση προσώπου, θα γίνει αδύνατο να είμαστε ανώνυμοι στην κοινωνία», λέει η Jennifer Lynch, του Electronic Frontier Foundation (EFF), που επικεντρώνεται σε θέματα ιδιωτικότητας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άτομο στις ΗΠΑ θα παρακολουθείται παθητικά ανά πάσα στιγμή. Στο μέλλον, η κυβέρνηση θα μπορούσε να γνωρίζει πότε χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας, σε ποια κτίρια μπαίνετε σε καθημερινή βάση, που ψωνίζετε και που πάτε. Είναι η απόλυτη παράνοια του Μεγάλου αδελφού.
Πώς θα ήταν ένας κόσμος με πλήρη βιομετρική παρακολούθηση? «Εάν οι κάμερες που συνδέονται με βάσεις δεδομένων μπορούν να κάνουν αναγνώριση προσώπου, θα γίνει αδύνατο να είμαστε ανώνυμοι στην κοινωνία», λέει η Jennifer Lynch, του Electronic Frontier Foundation (EFF), που επικεντρώνεται σε θέματα ιδιωτικότητας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε άτομο στις ΗΠΑ θα παρακολουθείται παθητικά ανά πάσα στιγμή. Στο μέλλον, η κυβέρνηση θα μπορούσε να γνωρίζει πότε χρησιμοποιείτε τον υπολογιστή σας, σε ποια κτίρια μπαίνετε σε καθημερινή βάση, που ψωνίζετε και που πάτε. Είναι η απόλυτη παράνοια του Μεγάλου αδελφού.
Αλλά η ανωνυμία δεν χάνεται ήσυχα. Τα τελευταία χρόνια, μαζικές διαδηλώσεις έχουν ταρακουνήσει τις κυβερνήσεις σε χώρες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της Αιγύπτου, της Συρίας και της Ουκρανίας. «Είναι σημαντικό να βγαίνουμε στην κοινωνία και να είμαστε ανώνυμοι» λέει η Lynch. Αλλά η αναγνώριση προσώπου θα μπορούσε να κάνει αδύνατο κάτι τέτοιο. Ένας διαδηλωτής στο πλήθος θα μπορούσαν να εντοπιστεί και να απολυθεί από μια δουλειά την επόμενη μέρα. Ένας λάθος αλγόριθμος σε αποτύπωμα προσώπου θα μπορούσε να στιγματίσει τους λάθος ανθρώπους σαν εγκληματίες.
Αν η βιομετρική παρακολούθηση πολλαπλασιαστεί ανεξέλεγκτα, η μόνη επιλογή που απομένει είναι να προστατεύσουμε τον εαυτό μας. Ο καλλιτέχνης Zach Blas έχει κάνει μια σειρά από στρογγυλές μάσκες, που εύστοχα ονόμασε «Κοστούμι ενοπλισμού προσώπου» και μας προετοιμάζουν για ακριβώς έναν τέτοιο κόσμο. Οι χρωματιστές με νέον μάσκες καλύπτουν τον χρήστη και κάνουν τους υπόλοιπους από εμάς να έχουμε μεγαλύτερη επίγνωση για το πώς πολιτικοποιούνται τα πρόσωπά μας.
«Αυτές οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται από την αστυνομία και το στρατό να ποινικοποιήσουν μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού», λέει ο Blas. Εάν οι κάμερες μπορούν να μαρτυρήσουν την ταυτότητα ενός ατόμου, το υπόβαθρο και την θέση του, τι θα εμποδίσει τους αλγόριθμους να κάνουν τα ίδια λάθη με τις κυβερνητικές αρχές, δίνοντας σε ρατσιστικές ή σεξιστικές προκαταλήψεις μια δικαιολογία υποκινούμενη από τις μηχανές? «Η ορατότητα», λέει, «είναι ένα είδος παγίδας».
«Αυτές οι τεχνολογίες που αναπτύσσονται από την αστυνομία και το στρατό να ποινικοποιήσουν μεγάλα κομμάτια του πληθυσμού», λέει ο Blas. Εάν οι κάμερες μπορούν να μαρτυρήσουν την ταυτότητα ενός ατόμου, το υπόβαθρο και την θέση του, τι θα εμποδίσει τους αλγόριθμους να κάνουν τα ίδια λάθη με τις κυβερνητικές αρχές, δίνοντας σε ρατσιστικές ή σεξιστικές προκαταλήψεις μια δικαιολογία υποκινούμενη από τις μηχανές? «Η ορατότητα», λέει, «είναι ένα είδος παγίδας».
